شناخت و آشنایی با لوازم خوشنویسی، به شما کمک میکند تا با ظرافت‌ها و دشواری‌های این هنر آشنا شوید. انتخاب لوازم مناسب، میتواند در کیفیت و زیبایی آثار شما تاثیر بسزایی داشته باشد. هنر خوشنویسی، نگارش حروف و کلمات به شکلی زیبا و هنرمندانه است. این هنر اصیل ایرانی، از دیرباز مورد توجه بسیاری از هنرمندان و فرهنگ‌دوستان بوده است. برای ورود به دنیای شگفت‌انگیز خوشنویسی، شناخت ابزار و لوازم آن اولین قدم است. در این مقاله، به معرفی لوازم خوشنویسی و کاربرد هر یک می‌پردازیم.
آشنایی با لوازم خوشنویسی
آشنایی با لوازم خوشنویسی: ابزارهایی که برای خوشنویسی به آنها نیازمندیم (بخش اول)
- قلم نی: در ابتدای مبحث آشنایی با لوازم خوشنویسی باید بدانید که قلم، مهمترین و اصلی ترین ابزار خوشنویسی است. انواع مختلفی از قلم ها وجود دارد، اما رایج ترین نوع آن قلم نی است. قلم های نی از ساقه های توخالی نی ساخته می شوند و به گونه ای تراشیده می شوند که نوک ظریف و انعطاف پذیری داشته باشند. رایج‌ترین نوع قلم، نی خیزران و مرغوب ترین آن، قلم دزفولی است.
- مرکب: مرکب نوعی جوهر است که برای نوشتن با قلم استفاده می شود. انواع مختلفی از مرکب وجود دارد، اما رایج ترین نوع آن مرکب املاح آهن است. مرکب املاح آهن از محلول سولفات آهن و تانن ساخته می شود و رنگ مشکی تیره دارد. مرکب را می‌توان در بطری، قوطی یا کارتریج خریداری و با قلم، قلم مو یا قلم پر استفاده کرد.
- کاغذ: کاغذ یکی از مهمترین ابزارهای خوشنویسی است. انتخاب کاغذ مناسب میتواند به زیبایی و کیفیت کارخوشنویس کمک کند. صافی و زبری کاغذ، ضخامت، رنگ و بافت آن از جمله فاکتورهایی هستند که باید در انتخاب کاغذ در نظر گرفته شوند. مثلا کاغذ نباید خیلی صاف و لغزنده باشد، زیرا در این صورت قلم به راحتی روی آن حرکت نمی‌کند. همچنین نباید خیلی زبر و خشن باشد، زیرا در این صورت نوک قلم ساییده شده و خطوط ناخوشایندی ایجاد می‌شود.
- قلم تراش: در ادامه مبحث آشنایی با لوازم خوشنویسی به معرفی قلم تراش می‌رسیم. این ابزار برای تراشیدن قلم های نی به کار می‌رود. این ابزار دارای تیغه ای با فرم و شکل خاص می باشد که به منظور تراش دقیق و ظریف قلم طراحی شده است. بهترین جنس برای تیغه قلم تراش، فولاد خشک و سخت است. این نوع فولاد به دلیل استحکام و مقاومت بالا، تیغه را در برابر سایش و کند شدن محافظت میکند.
لوازم خطاطی و کاربرد هر کدام
آشنایی با لوازم خوشنویسی: ابزارهایی که برای خوشنویسی به آنها نیازمندیم (بخش دوم)
- قطزن: ابزاری کاربردی در خوشنویسی که در مرحله نهایی تراش قلم نی، برای ظریف تر کردن و دقیق تر کردن نوک قلم به کار می‌رود. پس از تراشیدن اولیه قلم با قلم تراش، نوک قلم برای ظرافت بیشتر و ایجاد زاویه مناسب، روی قطزن قرار داده می شود. با فشار ناگهانی و دقیق بر روی قلم، نوک آن به شکل دلخواه تراشیده می شود. قسمت زیرین قطزن باید کاملاً تخت باشد تا قلم به طور ثابت روی آن قرار بگیرد. قسمت بالایی قطزن که قلم بر روی آن گذاشته می شود، دارای قوسی مختصر است. این قوس به ظرافت تراش نوک قلم کمک می کند.
- قلمدان: نه تنها ابزاری کاربردی برای نگهداری قلم، مرکب، قلم تراش، قطزن و دیگر ابزارهای خوشنویسی است، بلکه به عنوان یک اثر هنری ارزشمند نیز شناخته می‌شود. این جعبه‌های زیبا که از جنس چوب، مقوا یا پاپیه ماشه ساخته می‌شوند، در فرهنگ و هنر ایران جایگاهی ویژه دارند و قلمدان سازی به عنوان یکی از صنایع دستی اصیل ایرانی به شمار می‌رود.
- زیر مشقی یا زیر دستی: ابزاری کاربردی در خوشنویسی که به منظور تسهیل حرکت قلم و ارتقای کیفیت نگارش به کار می‌رود. این وسیله که در زیر صفحه کاغذ قرار می‌گیرد، با ایجاد سطحی صاف و هموار، حرکت قلم را روان تر و آسان تر میکند. همچنین با ایجاد اصطکاک بین کاغذ و سطح زیرین، از لغزش کاغذ در حین نگارش جلوگیری میکند. آنها از جنس‌های مختلفی مانند چرم، نمد و پلاستیک ساخته می‌شوند.
- دوات: دوات، ظرفی دهان گشاد است که برای نگهداری مرکب و لیقه در خوشنویسی به کار می‌رود. این ظرف غالباً از جنس شیشه، چینی یا پلاستیک ساخته می‌شود.
- لیقه: الیافی از جنس ابریشم طبیعی یا مصنوعی که در داخل دوات قرار داده می‌شود. لیقه با کنترل میزان مرکب برداشته شده توسط قلم، از هدر رفتن آن جلوگیری میکند.
ابزارهای خوشنویسی
نکاتی برای انتخاب ابزار خوشنویسی + نکات مهم
هنگام انتخاب ابزار خوشنویسی، باید به موارد زیر توجه کنید:
- سطح تجربه: اگر مبتدی هستید، بهتر است از ابزارهای ساده و ارزان قیمت استفاده کنید. با کسب تجربه، می توانید ابزارهای پیشرفته تری را انتخاب نمایید.
- نوع خط انواع مختلف خطوط خوشنویسی به ابزارهای مختلفی نیاز دارند. به عنوان مثال، خط نستعلیق به قلم های ظریف و انعطاف پذیر نیاز دارد، در حالی که خط نسخ نیازمند قلم های ضخیم و سفت است.
- بودجه: ابزارهای خوشنویسی می توانند از چند هزار تا چند صد هزار قیمت داشته باشند. هنگام انتخاب ابزار، بودجه خود را در نظر داشته باشید.
- تمرین: مهم ترین عامل در ارتقای مهارت خوشنویسی، تمرین مداوم است. هر چه بیشتر تمرین کنید، مهارت شما بیشتر خواهد شد.
- صبر و حوصله: خوشنویسی هنری ظریف و زمان بر است. برای یادگیری این هنر نیاز به صبر و حوصله دارید.
- لذت بردن: از فرایند یادگیری و تمرین خوشنویسی لذت ببرید.
این مقاله میتواند برای شما مفید باشد : زیباترین سبک های خوشنویسی
آکادمی هنرجو: مرجع آموزش خوشنویسی بصورت مجازی در ایران
امیدواریم با آشنایی با لوازم خوشنویسی و انتخاب ابزار مناسب بتوانید به کیفیت و زیبایی کار خوشنویسی خود بیافزایید. خوشنویسی، هنری ظریف و اصیل است که از دیرباز در فرهنگ و هنر ایرانی جایگاهی ویژه داشته است. این هنر زیبا، نیازمند صبر، حوصله و تمرین مداوم است. انتخاب ابزار مناسب، نقشی کلیدی در ارتقای کیفیت و زیبایی کار خوشنویس ایفا میکند. امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد.
ما در مجموعه هنرجو با اعتقاد به ارزش‌های هنری و فرهنگی کشور، دوره‌های آموزش خوشنویسی با کیفیت و اصولی را ارائه می‌دهیم. این دوره‌ها توسط اساتید مجرب و باتجربه برگزار شده و شامل محتواهای آموزشی به روز در قالب ویدئو، جزوه و سایر رسانه‌های آموزشی می باشند.
علاوه بر این، امکاناتی مانند ارتباط مستقیم با اساتید و هنرجویان دیگر و مشاوره رایگان نیز در اختیار شما قرار می‌گیرد. جهت کسب اطلاعات بیشتر و ثبت نام با شماره تماس 09011890638 تماس بگیرید. با آرزوی موفقیت برای شما در مسیر یادگیری خوشنویسی.